1. gr.

Gildissvið.

Reglur þessar taka til eftirlits með gæðum kennslu og rannsókna í háskólum sem fólgið er í innra mati háskóla og reglubundnu ytra mati mennta- og menningarmálaráðuneytis.

2. gr.

Markmið.

Markmið eftirlits með gæðum kennslu og rannsókna í háskólum eru:

að bæta markvisst kennslu og rannsóknir,
að stuðla að aukinni ábyrgð skóla á eigin starfi,
að tryggja að skilyrði fyrir viðurkenningu ráðherra á fræðasviðum háskóla séu uppfyllt, sam­kvæmt reglum nr. 1067/2006, um viðurkenningu háskóla á grundvelli 3. gr. laga nr. 63/2006,
að tryggja að viðmið um æðri menntun og prófgráður séu uppfyllt,
að gæðastarf í háskólum sé í samræmi við útgefna handbók gæðaráðs og
að tryggja samkeppnishæfni háskóla á alþjóðavettvangi.

3. gr.

Gæðaráð íslenskra háskóla.

Ráðherra skipar gæðaráð íslenskra háskóla. Ráðið skal skipað fimm erlendum sérfræðingum, sem skipaðir eru til sex ára í senn, auk eins fulltrúa stúdenta (tilnefndan af Landssamtökum íslenskra stúdenta), sem skipaður er til þriggja ára.

Þóknun til ráðsmanna og annar kostnaður við störf ráðsins greiðist af fjárveitingu til gæðaráðs íslenskra háskóla.

Almennt hæfisskilyrði til ráðsmanna eru að þeir búi yfir nauðsynlegri þekkingu og hæfni til að annast ytra mat á íslenskum háskólum. Sérstök hæfisskilyrði eru að erlendir ráðsmenn hafi ekki sinnt rannsóknum eða kennslu við íslenskan háskóla og að ráðsmaður sé ekki eða hafi ekki verið í slíkum tengslum við þann háskóla sem sætir ytra mati að ástæða sé til þess að draga hlutleysi hans í efa. Þeir sem sinna ytra mati samkvæmt reglum þessum og viðmiðum fyrir slíkt mat skulu að öðru leyti uppfylla skilyrði 3. gr. stjórnsýslulaga.

Ráðherra felur gæðaráði íslenskra háskóla að reka sérstaka skrifstofu eða semja við til þess bæra aðila að annast þjónustu í nafni gæðaráðsins. Gæðaráði íslenskra háskóla er heimilt að ráða fram­kvæmdastjóra og aðra starfsmenn til að annast í umboði ráðsins daglega framkvæmd og stjórnun þeirra verkefna sem ráðinu eru falin samkvæmt reglum þessum. Framkvæmdastjóri gæða­ráðs íslenskra háskóla skal hafa háskólamenntun og búa yfir sérþekkingu á sviði gæðamála háskóla.

4. gr.

Um innra og ytra mat.

Innra mat háskóla felur annars vegar í sér fyrirfram ákveðið skipulag, verkferla eða aðgerðir, sem háskólar innleiða í þeim tilgangi að meta gæði eigin kennslu og rannsókna og hins vegar grundvöll fyrir stefnumörkun og gerð verklagsreglna og umbótaáætlana.

Með ytra mati er átt við eftirlit mennta- og menningarmálaráðuneytis eða aðila á þess vegum með gæðum kennslu og rannsókna háskóla. Ytra mat fer einkum fram með þrennum hætti:

með viðurkenningu fræðasviða að undangenginni alþjóðlegri úttekt,
með reglubundinni söfnun samræmdra lykilupplýsinga um starfsemi skólanna og
með úttektum á háskólum, námsbrautum eða einstökum þáttum í starfsemi skólanna.

5. gr.

Viðmið um innra og ytra mat.

Gæðaráð íslenskra háskóla gefur út viðmið fyrir innra og ytra mat ásamt leiðbeiningum um útfærslu þeirra. Viðmið gæðaráðs skulu m.a. ná til eftirfarandi þátta:

hlutverks og markmiða,
stjórnskipunar og skipulags,
fyrirkomulags kennslu og rannsókna,
hæfisskilyrða starfsmanna,
reglna um inntökuskilyrði og um réttindi og skyldur nemenda,
aðstöðu og umgjörð kennara og nemenda og þjónustu við þá,
innra gæðakerfis,
lýsingar á inntaki náms,
fjárhags skóla,
skipulag rannsókna – umgjörð rannsóknastarfs,
samantekt upplýsinga sem liggja til grundvallar innra og ytra gæðamati.

Gæðaráð íslenskra háskóla endurskoðar reglulega viðmið um innra og ytra mat og gefur út ný við­mið og leiðbeiningar eftir því sem tilefni er til.

6. gr.

Innra mat.

Háskólar skulu innleiða formlega stefnu um gæði kennslu og rannsókna, móta vinnuferla sem hvetja til stöðugra umbóta og stuðla að aukinni vitund um mikilvægi gæða í öllu starfi.

Háskólar bera ábyrgð á innra mati sem birtist í formlegu gæðakerfi þeirra á sviði kennslu og rann­sókna. Innra mat skal vera kerfisbundið og fela í sér skilgreinda öflun lykilupplýsinga um starf­semi háskólanna. Tryggja skal virka þátttöku nemenda og starfsmanna í innra mati.

Gæðaráð íslenskra háskóla gefur út viðmið um innra mat faglegra eininga (fræðasvið, deildir).

7. gr.

Birting upplýsinga um innra mat.

Háskólar skulu birta opinberlega og með reglubundnum hætti samantekt upplýsinga um hvernig staðið er að innra mati í samræmi við handbók gæðaráðs íslenskra háskóla, þ.m.t. að birta áætlun um öflun lykilupplýsinga og annarra gagna, greiningu þeirra og úrvinnslu. Niðurstöður innra mats skulu birtar opinberlega ásamt lýsingu á því hvernig matið er nýtt til úrbóta og umbóta í skólastarfi.

8. gr.

Ytra mat.

Ytra mat á gæðum kennslu og rannsókna háskóla fer fram samkvæmt áætlun sem gerð er til sjö ára í senn. Matið getur náð til háskóla í heild, einstakra vísinda- og fræðasviða, deilda, námsbrauta eða annarra skilgreindra þátta í starfsemi háskóla. Jafnframt má ákveða að sérstakt ytra mat fari fram á háskóla, einstökum einingum eða tilteknum þáttum háskólastarfs ef ástæða þykir til.

Um söfnun reglubundinna lykilupplýsinga um starfsemi háskóla skal fjallað í samningum mennta- og menningarmálaráðuneytis við einstaka skóla sbr. 21. gr. laga um háskóla nr. 63/2006. Einnig getur gæðaráð íslenskra háskóla kallað eftir samræmdum upplýsingum frá háskólum til skýrslu­gerðar. Mennta- og menningarmálaráðherra gefur út almenn viðmið um öflun, úrvinnslu og birt­ingu lykil­upplýsinga um starfsemi háskóla.

Áður en ytra mat hefst skulu gefnar út leiðbeiningar um framkvæmd þess. Háskólar sem gangast undir ytra mat skulu veita upplýsingar (sjálfsmatsskýrslu) um þau atriði sem úttektin snýr að hverju sinni.

9. gr.

Framkvæmd ytra mats.

Mennta- og menningarmálaráðherra felur gæðaráði íslenskra háskóla framkvæmd ytra mats.

Við framkvæmd ytra mats skal tryggja aðkomu nemenda að matinu og að því komi erlendir sérfræðingar er lúti sömu hæfisskilyrðum og ráðsmenn gæðaráðs.

10. gr.

Niðurstöður ytra mats.

Gæðaráð íslenskra háskóla ber ábyrgð á ytra mati og birtir niðurstöður þess. Mennta- og menn­ingar­málaráðuneyti greinir einnig opinberlega frá niðurstöðum ytra mats og birtir þær á heima­síðu sinni. Niðurstöður ytra mats skulu settar fram á skýran og aðgengilegan máta, þar sem m.a. skal greint frá tilmælum og ábendingum um úrbætur.

Háskóli skal, áður en þrír mánuðir eru liðnir frá því að matsskýrsla var birt, gera opinberlega grein fyrir niðurstöðum ytra mats og birta á heimasíðu sinni hvernig brugðist hafi verið við þeim.

11. gr.

Afturköllun viðurkenningar.

Leiði ytra mat í ljós að skilyrði viðurkenningar fræðasviðs eru ekki uppfyllt getur mennta- og menningarmálaráðherra, að undangenginni málsmeðferð skv. 5. gr. reglna nr. 1067/2006 aftur­kallað viðurkenningu háskóla á einstökum fræðasviðum eða fyrir háskóla í heild, eða sett fram tilmæli um úrbætur eða veitt tiltekinn frest til að hrinda þeim í framkvæmd.

12. gr.

Gildistaka.

Reglur þessar sem settar eru samkvæmt heimild í 2. mgr. 11. gr. laga nr. 63/2006, um háskóla, öðlast þegar gildi. Frá sama tíma falla úr gildi reglur um eftirlit með gæðum kennslu og rannsókna í háskólum, nr. 321/2009.

Mennta- og menningarmálaráðuneytinu, 11. desember 2018.

Lilja D. Alfreðsdóttir.

Karitas H. Gunnarsdóttir.